2 Ta chaa̱ ra nu chiki kuan ta nyeꞌe̱ ra noo yavi ndutya ta nyikú uñi ityi mbee nyitatú tɨ vatyi nyasɨ́ yuꞌu yavi ndutya kuan chiꞌin noo yuu kaꞌnu. 3 Ta nya cha nduɨɨn ri tandɨꞌɨ ityi mbee kuan, tyikuan ta ra kasaꞌá kuenda chi mbee kuan kasakanyaꞌá ra yuu yuꞌu yavi kuan, tyikuan ta kachiꞌí tɨ ndutya ta kanakasɨ́ tuku ra yuꞌu yavi kuan inga chaꞌa. 4 Ta katyí ra Jacob chi ra kasaꞌá kuenda mbee kuan:

―¿Nya ñuu ndo, yañi? ―katyí ra.

―Ra ñuu Harán kuví ndi ―kakatyí ra kuan chi ra.

5 Ta katyí ra Jacob chi ra:

―¿Atu ñoꞌón nuu ndo chi ra Labán, seꞌe ra Nacor? ―katyí ra

―Ñoꞌon nuu ndi chi ra ―kakatyí ra kuan.

6 ―¿Atu iyó vaꞌa ra? ―katyí ra Jacob.

―Iyó vaꞌa ra. Nye̱ꞌe xiꞌna, maa ku Raquel seꞌe ra, vachí kuan chiꞌin mbee sana ra ―kakatyí ra kuan chi ra.

7 Tyikuan ta katyi ra chi ra kuan:

―Nɨ kaa nɨ ñaꞌan xaan ri, ta koo ka kuꞌva cha nakeꞌen vaꞌa ndo mbee sana ndo. Ku̱ꞌva ndo ndutya koꞌo tɨ ta yaꞌa kuan ta kuvi kuꞌun ndo inga chaꞌa ta sakachi ndo chi tɨ ―katyí ra.

8 Ta kanakaꞌa̱n ra kuan, ta kakatyí ra:

―Ma kuvi. Vatyi kuñí chi cha nduɨɨn xiꞌna ri tandɨꞌɨ mbee iꞌya ta kusakanyaꞌa ndi yuu cha nyasɨ́ yuꞌu ndutya iꞌya ta kuvi kakoꞌo tɨ ndutya ―kakatyí ra.

9 Ta nɨɨ ri ka cha kandatuꞌún ka ra, ta chaa̱ ku Raquel chiꞌin mbee sana sutu ña, vatyi maa ña saꞌá kuenda chi tɨ. 10 Kuꞌva cha nyeꞌe̱ ra Jacob chi ku Raquel, seꞌe ra Labán, xito ra, tuꞌva̱ ra ta sakanyaꞌa̱ ra yuu yuꞌu yavi kuan. Ta chaꞌa̱ ra ndutya koꞌo̱ mbee sana ra Labán, xito ra. 11 Yaꞌa̱ kuan ta chaꞌa̱n ra chinanumi̱ ra chi ña ta kichaꞌa̱ chakú chaa ra. 12 Ta katyí ra chi ña tyi seꞌe ku Rebeca, chixi ña, kuví chi ra. Tyikuan ta chinó xaan ña kuaꞌan ña kua sakoto ña chi ra Labán, sutu ña.

13 Kuꞌva cha chito̱ ra Labán tuꞌun ra Jacob, seꞌe ñaꞌan kuꞌva ra, chaꞌa̱n ra chisataꞌa̱n ra chi ra Jacob, chaꞌa̱ ra nokumi chi ra, ta nanumi̱ ra chi ra, keꞌe̱n ra chi ra, kuaꞌan ra chiꞌin ra nya veꞌe ra. Ta nakatyi̱ ra Jacob tandɨꞌɨ maa cha kuvi̱ chi ra. 14 Ta katyí ra Labán chi ra:

―Ñáyɨvɨ chi maa yo kuví, ta nɨñɨ ndi nyisón ―katyí ra chi ra.

Ndoo̱ ra Jacob iyó ra veꞌe ra Labán noo yoo. 15 Ta cha yaꞌa̱ noo yoo, ta katyí ra Labán chi ra:

―Ñima vatyi ñáyɨvɨ chi yo kuví ta saꞌatyiño kaꞌun chiꞌin, ka̱tyi chii yoso tyiyaꞌvi chuun ―katyí ra chi ra.

16 Ta iyó uvi taꞌan seꞌe sɨꞌɨ ra Labán: Ñaꞌan cha ñiꞌin ka nañí ña Lea, ta ñaꞌan tyivaa ka nañí ña Raquel. 17 Ta chɨtɨ nuu ku Lea tyakɨ xaan, soko ku Raquel tyakɨ xaan ka ña. 18 Ta chitaꞌán iñi ra Jacob chi ku Raquel, ta katyí ra:

―Kua saꞌatyiñe ucha kuiya chuꞌun cha kuenda ku Raquel, seꞌun, ñaꞌan tyivaa ka ―katyí ra.

19 Ta nakaꞌa̱n ra Labán chiꞌin ra:

―Vaꞌa ka cha kuꞌve chi ña chuun ta ñima ka cha kuꞌve chi ña chi inga rayɨɨ. Ndo̱o chiꞌin ―katyí ra chi ra.

20 Ña tuvi̱ maa iñi ra Jacob, ta saꞌatyiño̱ ra ucha kuiya cha kuenda ku Raquel, vatyi yaꞌa xaan cha kuñí ra chi ña. 21 Tyikuan ta katyí ra Jacob chi ra Labán:

―Ku̱ꞌva ñasɨꞌi vatyi cha chaa̱ tyembu cha taꞌán chi tandaꞌi chiꞌin ña ―katyí ra.

22 Tyikuan ta sakoo̱ ra Labán viko tandaꞌa ta kana̱ ra chi tandɨꞌɨ maa ñáyɨvɨ iyó yukuan. 23 Ta chakuaa kuan, keꞌe̱n ra Labán chi ku Lea, chinyaka̱ ra chi ra Jacob, ta kixi̱ ra Jacob chiꞌin ña. 24 Ta chaꞌa̱ sutu ku Lea noo musu chi ña, vatyi saꞌakuenda ña chi ña, ta nañí ñaꞌan musu kuan Zilpa. 25 Ta kundichin ta nanyeꞌe̱ ra Jacob vatyi ku Lea kuví, ta katyí ra chi ra Labán:

―¿Ñáá tuꞌun cha sakuvún chii tyeꞌe kaa? Cha kuenda ku Raquel saꞌatyiñe̱ chuꞌun. ¿Ñáá tuꞌun cha sandaꞌvi̱ ñaꞌun chii? ―katyí ra.

26 Ta katyí ra Labán chi ra:

―Nu iyó ndi iꞌya, ñaꞌri tyikuan kaa iyó ndi cha xiꞌna ka ñaꞌan tyivaa tandaꞌa, ta yaꞌa kuan ta tandaꞌa ñaꞌan cha ñiꞌin ka. 27 Na ndɨꞌɨ noo vitya cha tandaꞌun chiꞌin ku Lea, yaꞌa kuan ta kua kuꞌva ndɨꞌi chi ku Raquel chuun, tatu saꞌatyiñon inga ucha ka kuiya chiꞌin ―katyí ra chi ra.

28 Ndoo̱ ra Jacob vaꞌa. Nanɨɨ maa vitya kuan chiyo̱ viko, yaꞌa̱ kuan ta chaꞌa̱ ra Labán chi ku Raquel kuvi ñasɨꞌɨ ra. 29 Ta chaꞌa̱ ra Labán chi ku Bilha, musu ra, vatyi kuvi ña musu ku Raquel. 30 Chiyo̱ ra Jacob chiꞌin ku Raquel, ta saꞌatyiño̱ ra ucha ka kuiya chiꞌin ra Labán cha kuenda ña. Yaꞌa̱ xaan ka kuñí ra chi ku Raquel ta ñima ka chi ku Lea.

31 Nyeꞌé ra Jehová tyi kuñí xaan ka ra Jacob chi ku Raquel ta ñima ka chi ku Lea, yukuan kuenda chaꞌa̱ Nyoo cha kuví koo seꞌe ku Lea ta ku Raquel ña kuví koo seꞌe ña. 32 Ta chikoꞌón seꞌe nuu ku Lea ta kaku̱ cha lee kuan ta sakunañi̱ ña chi cha lee kuan Rubén, ta katyí ña: “Nyeꞌé ra Jehová cha kuiꞌya kuñí, ta vityin kua kuñi xaan ka yɨi chii cha kuenda lee iꞌya”, katyí ña.

33 Chikoo̱ inga seꞌe ña ta sakunañi̱ ña Simeón chi cha lee kuan, ta katyí ña: “Chitó maa Nyoo tyi yori kuñí chii, yukuan kuenda chaꞌa̱ ra inga seꞌi”, katyí ña.

34 Ta chikoo̱ inga seꞌe ña ta sakunañi̱ ña Leví chi kue tyi katyí ña: “Vityin ndicha kua kunyaa yɨi chiꞌin, tyi cha iyó uñi taꞌan seꞌe ra chiꞌin”, katyí ña.

35 Ta chikoo̱ inga ka seꞌe ña, ta katyí ña: “Vityin ndicha kua sakaꞌni chi ra Jehová”, katyí ña. Yukuan kuenda sakunañi̱ ña Judá chi seꞌe ña. Ta ndɨꞌɨ̱ cha chikoó seꞌe ña.