50
1 Tyikuan ta nanumi̱ ra José koño ñuꞌún sutu ra ta chaku̱ chaa ra sɨkɨ koño ñuꞌun kuan ra ta tyaa̱ yuꞌu ra. 2 Ta tachi̱ ra José chi doctor, ra kasaꞌatyiñó chiꞌin ra, na natyiꞌi ra bálsamo koño ñuꞌún sutu ra. Ta kanatyiꞌi̱ ra bálsamo chi koño ñuꞌún ra Israel. 3 Uvi xiko kɨvɨ kasanduvaꞌa̱ ra koño ñuꞌún kuan, ta kanatyiꞌi̱ ra bálsamo, vatyi tyikuan kɨvɨ kuñí maa chi cha sanduvaꞌa ra noo koño ñuꞌún.
Ta uñi xiko uchi kɨvɨ kachiyo̱ ra Egipto tukuiꞌya iñi cha kuenda koño ñuꞌún ra Israel. 4 Cha yaꞌa̱ cha chinyiku̱ ra tukuiꞌya iñi uñi xiko uchi kɨvɨ, ta katyí ra José chi ra kakuví tyiño chiꞌin ra faraón tyeꞌe kaa:
―Tatu ñiꞌín tumañi iñi nuu ndo, sa̱ꞌa ndo tumañi iñi ka̱ꞌan ndo chiꞌin ra faraón. 5 Vatyi ta nyito ka suti, chika̱n ra chii, na kukuchi koño ñuꞌún ra nu nyaá noo yavi yuu nu sanduvaꞌa̱ maa ra nya Canaán. Vatyi yukuan kuñí ra koꞌon koño ñuꞌún ra chichi ñuꞌún. Yukuan chaꞌa katyun chi ra na kuꞌva ra kuꞌin kutyiꞌi chi suti chichi ñuꞌún, ta yaꞌa kuan ta kundichi ―katyí ra José chi ra.
6 Ta katyí ra faraón chi ra:
―Kua̱ꞌan kua kuchi chi sutun, sa̱kuvi tari kuꞌva cha chika̱n ra chuun ―katyí ra faraón chi ra José.
7 Yukuan ta kuaꞌan ra José kua kuchi ra koño ñuꞌún sutu ra, ta kuaꞌa xaan ñáyɨvɨ kuaꞌan chiꞌin ra, tandɨꞌɨ ra kuví tyiño chiꞌin ra faraón, tandɨꞌɨ ra kanyisó tyiño ñuu Egipto kuan, 8 tandɨꞌɨ ñáyɨvɨ chi ra José, tandɨꞌɨ yañi ra chiꞌin ñu veꞌe sutu ra kuaꞌan koyo ñu, sandoo̱ ñu seꞌe nyiꞌi ñu ta sɨndɨkɨ ta mbee sana ñu nya Gosén. 9 Ta tuvi xaan nanduvi ñáyɨvɨ kuaꞌan chiꞌin ra, ñáyɨvɨ kuaꞌan chiꞌin carreta ta ñáyɨvɨ kayosó caballu.a 10 Ta chaa̱ koyo ra nu nañí Atad inga chiyo yuvi Jordán, ta yukuan kandoo̱ ra José ucha kɨvɨ chiꞌin koño ñuꞌún sutu ra, ta yaꞌa̱ xaan cha kachaku̱ chaa ra ta kakuiꞌya xaan iñi ra cha kuenda sutu ra.
11 Cha chiñi̱ ñáyɨvɨ Canaán cha iyó yatyin ri yukuan tyi iyo xaan kachakú chaa ñáyɨvɨ nu nañí Atad kuan, ta katyí ñu: “Kaꞌnu xaan tɨkuiꞌya iñi iyó ra Egipto.” Yukuan kuenda sakunañi̱ ra yukuan, Abel-mizraim.
12 Ta kasakuvi̱ ra seꞌe ra Jacob tandɨꞌɨ maa yoso kuꞌva katyí sutu ra chi ra na kasakuvi ra chiꞌin koño ñuꞌún ra. Ta tandɨꞌɨ maa ta kasakuvi̱ ra yoso kuꞌva chika̱n ra chi ra. 13 Chinyaka̱ seꞌe ra koño ñuꞌún ra nya Canaán ta kachikuchi̱ ra chi ra chichi yavi yuu cha nyaá Macpela cha nyaá ityi nu kañá ñanyii nya Mamre, suri maa nu ñuꞌún cha sata̱ ra Abraham chi ra Efrón, ñáyɨvɨ Het, vatyi kukuchi ra chi ñáyɨvɨ chi ra chichi ñuꞌún kuan. 14 Cha yaꞌa̱ tyiꞌi̱ ra koño ñuꞌún sutu ra chichi yavi yuu kuan, ta kuanuꞌu̱ ra José nya Egipto chiꞌin yañi ra ta tandɨꞌɨ ñáyɨvɨ chaꞌa̱n chiꞌin ra.
Nu saꞌa̱ ra José tukaꞌnu iñi chi yañi ra
15 Cha yaꞌa̱ cha chiꞌi̱ ra Jacob, sutu ra, ta yañi ra José kandatuꞌún taꞌan ra ta kakatyí ra: “Ñaꞌri yɨɨ vatyi yɨꞌɨ́ ka tɨsɨꞌɨ iñi ra José nyeꞌé ra chi yo cha katyi tandɨꞌɨ cha ña vaꞌa cha chinyakuvi̱ yo chiꞌin ra, ta vityin kua kaꞌnya yo kuenda saꞌa ra”, kakatyí ra. 16 Ta kasakuꞌu̱n ra tyiño chi ra José ta katyí ra: “Kɨvɨ cha nyitó ka sutu yo, sandoo̱ ra tyiño chi ndi ta katyí ra: 17 Tyeꞌe kaa katyí ndo chi ra José: ‘Yuꞌu ra Jacob, sutun, ka̱ꞌan ndaꞌvi chuꞌun na saꞌun tukaꞌnu iñi chi ra kakuví yañun kuenda cha ña vaꞌa cha kasakuvi̱ ra chuꞌun’, katyi̱ sutu yo chi ndi, na katyi ndi chuun. Yukuan chaꞌa kaꞌán ndaꞌvi ndi chuun na saꞌun tɨkaꞌnu iñi cha ña vaꞌa cha chinyakuvi̱ nyuꞌu cha kuví ndi musu Nyoo sutu yo.” Ta kuꞌva cha kachaꞌá ra kanyisó tyiño kuan tuꞌun kuan chi ra José, ta ra José chaku̱ chaa ra nɨɨ ri ka cha chiñí ra tuꞌun kuan. 18 Ta chaa̱ koyo tuku tandɨꞌɨ yañi ra José, ta kachikuɨñɨ̱ chɨtɨ ra ta kachaku̱n ra xiñi ra nya nu ñuꞌún ta kakatyí ra chi ra:
―Maa nyuꞌu iꞌya, na kuvi ndi musun.
19 Ta nakaꞌa̱n ra José ta katyí ra:
―Ma yuꞌvi ndo, vatyi ñima Nyoo kuví yuꞌu ta tachi tuñi chi ndo. 20 Nyoꞌo tyaa̱ maa ndo kuꞌva vatyi sakuvi ndo cha ña vaꞌa chii kɨvɨ kuan. Soko Nyoo nasama̱ ra ta nanduvi̱ kuan cha vaꞌa, vatyi tyikuan kaa ta kuvi sakaku ra chi kuaꞌa ñáyɨvɨ cha ma kúvi ñu, tari kuꞌva cha nyeꞌé yo vityin. 21 Yukuan kuenda ma yuꞌvi ndo; mai kua kuꞌva cha kua kachi ndo chiꞌin seꞌe ndo ―katyí ra chi ra.
Tyikuan ta kakutaxi̱n ra ta kanduɨɨ̱n iñi ra tyi vaꞌa xaan kaꞌa̱n ra José chiꞌin ra.
Nu chiꞌi̱ ra José
22 Ta ndoo̱ ra José ta tandɨꞌɨ ñáyɨvɨ chi sutu ra, ka iyó ra Egipto. Ta chiyo̱ ra José ñayɨvɨ̱ cientu uchi kuiya. 23 Ta chaa̱ ra José nyeꞌe̱ ra chi seꞌe ñañi ra Efraín, seꞌe ra. Ta tyikuan kaa, nyeꞌé tuku ra chi seꞌe ra Maquir, seꞌe ra Manasés, ta kachaꞌnu̱ ndotyin nuu ra.
24 Ta ra José katyí ra chi tandɨꞌɨ yañi ra: “Cha kuyatyin kɨvɨ cha kúvi yuꞌu, soko cha ndicha vatyi Nyoo kutyinyee ra chi ndo ta kutava ra chi ndo ñuu iꞌya ta kunyaka ra chi ndo nu ñuꞌún cha ndoo̱ ra tuꞌun chiꞌin ra Abraham, chiꞌin ra Isaac ta chiꞌin ra Jacob, sutu yo, vatyi kuꞌva ra chi ra”, katyí ra José chi yañi ra. 25 Ta ra José kaꞌa̱n vaꞌa ra chiꞌin yañi ra, na kakatyi ra chi ra tatu kasakuvi ra cha kua kakan ra chi ra, ta katyí ra: “Cha ndicha vatyi Nyoo kukichi tava ra chi ndo iꞌya, ta kɨvɨ tava ra chi ndo iꞌya, nakeꞌen ndo yɨki kuꞌun chiꞌin ndo”, katyí ra.
26 Yukuan ta chiꞌi̱ ra José ñuꞌún Egipto kuan. Cientu uchi kuiya ra ta chiꞌi̱ ra, ta tyiꞌi̱ ñu bálsamo koño ñuꞌún ra, ta tyiꞌi̱ ñu chi ra chichi chatun.
15-Oct-2010@15:30, Joel