2
Abhantu bhahumwambɨɨlɨla ʉMʼpepo ʉMʼfinjile
Isiku ɨlyɨ Pentekoositi* Pentekoositi yahali chaaka ɨya Bhayahuudi ya bhahashimaga lwa bheefwa ɨviyabho mu magʉnda, ɨnsiku amashʉmi gasaanu ɨPaasaka lwa yaashɨla. Bhaazya ɨNyiizuho (Kumbukumbu la Torati) 16:9-12. Nantele bhaazya izwi Pentekoositi hu Ɨngalulanyo ɨzyɨ mazwi amajenu hu wandilo wɨ shitaabu ɨshi. lwa lyafiha, abhooziwa bhonti bhahabhʉngɨɨne mu nyumba ɨmo. Lwa bhakhɨɨye ʉmwo, nalinaali lwene lyahafuma izwi afume hu mwanya lya lyahali nanshi ɨhaala ɨngoosi yɨ vugula. Izwi liila lyahanyampaana mu nyumba yonti. Bhahalola ɨvintu vya vili nanshi ʉmwoto gwa guhwaha, vyahabaguuhana, vyahabhala, vyahagwa hwa shila muntu. Abhantu bhonti bhahamwambɨɨlɨla ʉMʼpepo ʉMʼfinjile, bhahanda ayanje hu njango ɨzyɨnjɨ, nanshi ʉMʼpepo ʉMʼfinjile sha habhapiiye.
Pa Yelusaleemu paala pahali aBhayahuudi bha bhahanʼtinihaga ʉNgʉlʉbhɨ bha bhahafumile hu nsi zyonti. Hu habhaazyo haala aBhayahuudi abhinji bhahanyampɨɨne mu nsi ɨzyɨnjɨ. Bhahɨnzɨle pa Yelusaleemu hu nongwa yɨ chaaka yɨ Pentekoositi. Abhantu ɨbho lwa bhʉmvwa izwi ɨlyo, bhahɨnza bhabhinji paala. Bhahagunduha, pɨpo shila muntu ahʉmvwaga huje, ɨnjango yaakwe yʉʉyo ɨyangwa na bhooziwa. Ɨpo bhahakhasamala, na swije haani. Bhahanda abhʉzɨlɨzanye bhahagaga, “Ʉmvwi! Abhantu ɨbha bha bhayanga ɨshi, saga bhapapiilwe hu Galilaaya? Ɨshi! Bhʉlɨ bhʉlɨ atɨ shila muntu ahwʉmvwa bhayanga hu njango yaakwe ɨyɨ shikhaaya? Mwʉmwo mwaliitɨ bhamo Bhapaliiti, Bhameedi na Bhaelaami. Bhamo bhakhaaya bha mu mukowa ʉgwa hu Mesopotaamiya. Bhamo bhahafumile hu mukowa ʉgwa hu Yudeeya, ʉgwa hu Kapadokiya, ʉgwa hu Ponto, ʉgwa hu Aasiya, 10 ʉgwa hu Filigiya, ʉgwa hu Pamfiliya, na hu nsi ɨya hu Miisili. Bhamo Bhaliibiya bha bhafuma mumbali mwi booma ɨlya hu Kileene. Abhanjɨ bhahɨnzɨle afume mwi booma ɨlya hu Luumi, 11 mwɨbho bhalɨɨho aBhayahuudi na bhaala bha saga Bhayahuudi leelo bha bhahasamiiye mu mpuuto zyɨ Shiyahuudi. Bhalɨɨho aBhakileete na Bhaalabu. Atɨ tenti tibhʉmvwa bhayanga hu njango zyetu, bhahunʼʉmbʉla ʉNgʉlʉbhɨ hu mbombo zyakwe ɨngoosi!”
12 Abhantu ɨbho bhonti bhahaswigaga haani, nantele bhahakhasamala tee, bhahabhʉzɨlɨzanyaaga bhahagaga, “Ɨshi hwa huje yeenu?” 13 Leelo, bhamo bhahanda hubhashente abhasontwa bha Yeesu, bhahabhayangaga huje, “Ɨbha bhakholiilwe haani ɨhombwa.”
ɄPeeteli ahuyilʉmbɨɨlɨla ɨmpʉga
14 Ɨpo ʉPeeteli ahɨmɨɨlɨla, peeka na bhasontwa abhamwabho bhaala ishʉmi na weeka, ahanda hubhabhʉʉzye abhantu bhaala hwi zwi igoosi ahaga, “MuBhayahuudi amwɨ, peeka na mubhanjɨ mwenti mwa mukhala pa Yelusaleemu ɨpa, mutejeelezye shinza zyɨ yanga ɨshi. 15 Abhantu ɨbha saga bhakholiilwe hombwa, nanshi sha musɨɨbha huje, bhakholiilwe. Enyi! Ɨshi shandaabhɨ, saala taatu! 16 Ɨzi zya ziila ʉNgʉlʉbhɨ ahayanjile ashɨlɨle hwa nʼkuwi waakwe ʉYooweli huje,
17 ‘Mu nsiku ɨzya hu malishilo
nahaihubhapeela ʉMʼpepo Waanɨ hu winji abhantu bhonti.
Abhaana bheenyu abhasahaala na bhalɨndu bhahaifumyaga ʉkuwi,
abhasahaala bheenyu bhahailolaga ɨndoleshelo, Bhaazya izwi Ndoleshelo hu Ɨngalulanyo ɨzyɨ mazwi amajenu hu wandilo wɨ shitaabu ɨshi.
bhope abhagogolo bheenyu bhahaimanyaga ɨlyoli ya Ngʉlʉbhɨ ashɨlɨle hu nzozi.
18 Mu nsiku ɨzyo nahaihubhapeela ʉMʼpepo Waanɨ hu winji
poshe na bhabhomba mbombo bhaanɨ, abhalume na bhashɨ
huje, bhope bhafumyaje ʉkuwi.
19 Nahaibhombaga amayele hu mwanya,
nɨ vimanyishizyo mu nsi.
Ʉmu mwahaibha idanda, nʉ mwoto, ni lyosi idinde.
20 Isanya lyahaigaluuhana abhe hiisi,
gwope ʉmwezi gwahaibha shamamu nanshi idanda.
Ɨzyo zyonti zyahaibhombeha,
ʉmwamu wa Yehoobha sha wusɨɨle aloleshe pi siku liila igoosi.
21 Ʉmuntu wowonti wa haihulikwizya itaawa lya Yehoobha hu mwoyo, ahaifyʉlwa.’ ” § Ʉmuntu wowonti wa haihulikwizya itaawa lya Yehoobha hu mwoyo, ahaifyʉlwa hwa huje, ʉmuntu wowonti ʉyo ahaihunʼsʉʉbhɨla ʉYehoobha, ahaifyʉlwa. Bhaazya Yooweli 2:28-32.
22 ɄPeeteli ahonjela ayanje huje, “Mubhalume amwɨ mu bha mu Izilaeeli, mutejeelezye amazwi ɨga shinza! ɄNgʉlʉbhɨ abhalolesiizye amwɨ huje, abhomba ɨmbombo ashɨlɨle hwa Yeesu ʉwa hu Nazaleeti. Amwɨ mwɨmwɨ mumɨɨnye shinza huje, ʉNgʉlʉbhɨ ahalolesyaga amayele* Bhaazya izwi Mayele hu Ɨngalulanyo ɨzyɨ mazwi amajenu hu wandilo wɨ shitaabu ɨshi. nɨ vimanyishizyo vyɨ holanyo ɨnyinji huliimwɨ ashɨlɨle hwa mwene. 23 Pitagaalila, ʉNgʉlʉbhɨ ahamʼfumya ʉYeesu huliimwɨ, nanshi sha hamuuye abhombe ɨsho afume halɨ. Namwɨ mwahanʼgoga hwi dala ɨlya hunʼtwale hwa bhantu bha saga Bhayahuudi huje, bhanʼkhomeele pa shikhobheehanyo. 24 Leelo, ʉNgʉlʉbhɨ ahamʼfyʉlɨle ʉYeesu mu bhaavi ʉwa fwe. Ahanʼzyʉsya hwa bhafwe, pɨpo yahapoteehana huje, ʉfwe wujendeelele hunʼkhatiilile ʉYeesu huzimu. Bhaazya izwi Huzimu hu Ɨngalulanyo ɨzyɨ mazwi amajenu hu wandilo wɨ shitaabu ɨshi. 25 Ʉmwɨnɨ ʉDaudi Bhaazya izwi Daudi hu Ɨngalulanyo ɨzyɨ mazwi amajenu hu wandilo wɨ shitaabu ɨshi. wope ahayanjile ɨnongwa zya Yeesu aje,
‘Anɨ nahanʼolile ʉYehoobha sha jendeelela abhe peeka naanɨ ɨnsiku zyonti.
Saga ɨngayinganiha nalumo,
pɨpo ali naanɨ hunaavwe.
26 Ɨpo shɨɨsho, ʉmwoyo gwanɨ gwahasansamuha,
nahaluluutila hu nseho.
Mu mʼbɨlɨ gwanɨ nahaibha nʉ lusʉʉbhɨlo,
27 pɨpo awe saga wahaindeha huzimu.
Nantele, saga wahaikʉnda huje, ʉmʼbɨlɨ gwanɨ gubhole ʉhwo,
anɨ nɨ nʼsangalusu waaho.
28 Ʉndanjile idala ɨlya huwaaje ʉwʉʉmi.
Ʉhaimemeezya ɨnseho haani lwɨ ndi peeka naawe.’ ”  Bhaazya ɨNsalifyo (Zaburi) 16:8-11.
29 ɄPeeteli ahajendeelela ayanje ahaga, “Bhaholo bhaanɨ muBhayahuudi, ɨhwanza ɨmbabhʉʉzye dumu huje, ʉmaama weetu ʉDaudi ahafwiye, bhahanʼsyɨlɨle, ɨnkʉngwa yaakwe nʉ sanyʉʉnʉ ɨli pɨɨpa. 30 ɄDaudi ahali nʼkuwi wa Ngʉlʉbhɨ. Hu nongwa ɨyo ahamɨɨnye huje, ʉNgʉlʉbhɨ ahanʼapiiye hu ndapo huje, ahaihumʼpyanizya ʉmuntu ʉmo ʉwɨ shikholo shaakwe mu wumwɨnɨ waakwe. 31 Nantele ahalolaga zya zyahaifumila. Nka hayanga hu nongwa ɨzya zyʉshe hwa Kilisiti huje, ʉNgʉlʉbhɨ saga ahanʼeshile huzimu, ʉmʼbɨlɨ gwakwe saga gwahabhola.
32 ɄYeesu ya yʉʉyo ʉNgʉlʉbhɨ ahanʼzyʉsyɨzye hu bhafwe, tenti tili bhasimishizi bhi zwi ɨli. 33 ɄNgʉlʉbhɨ lwa wanʼzyʉsya, ahamʼmwamisya na humʼɨɨshe hu nʼkhono gwakwe ʉlɨɨlo.§ humʼɨɨshe hu nʼkhono gwakwe ʉlɨɨlo Hwa Bhayahuudi akhale hu nʼkhono ʉlɨɨlo, hwa huje ɨbhonesya ɨnshɨnshɨ ni khone lyɨ longozi. ɄNgʉlʉbhɨ ahamʼpeela ʉYeesu ʉMʼpepo ʉMʼfinjile huje, atiitile atɨ. ɄMʼpepo ʉyo ya yʉʉyo ʉDaada ahalapile, nɨɨzyo zya zyɨzyo muhuzilola na hwʉmvwe. 34 Halɨ, ʉDaudi yʉʉyo saga ahazʉbhɨle hu mwanya. Leelo, ʉmwene ayiga,
‘ɄYehoobha ahamʼʉzɨɨzye ʉMwɨnɨ waanɨ,* ʉMwɨnɨ waanɨ Ɨpa ɨbhonesya ʉKilisiti ʉYeesu. ahaga,
“Khala peeka naanɨ, khala peeka naanɨ ƗShiyunaani shiyiga, khala hu bhazu ʉlwɨ nyoobhe yaanɨ ɨndɨɨlo.
35 afishile ɨmbapinye abhalʉgʉ bhaaho
bhabhɨɨhwe pansi pa manama gaaho.” ’ ”  Bhaazya ɨNsalifyo (Zaburi) 110:1.
36 ɄPeeteli ahajendeelela ayanje huje, “Ɨshi, aBhaizilaeeli bhonti bhahwanziwa amanye shinza ɨli huje, ʉNgʉlʉbhɨ amʼɨɨshɨle ʉYeesu, ʉyo amwɨ mwahanʼkhomelɨɨye pa shikhobheehanyo, abhe yʉ Mwɨnɨ, nantele Kilisiti.”  Kilisiti litaawa lyɨ lʉmbʉlo lwɨ goosi pa mbombo, nanshi huje, Mwɨnɨ. ABhayahuudi bhahasʉbhɨlaga huje, ʉNgʉlʉbhɨ ahaihunʼsonteelezya ʉKilisiti, ʉyo ahaihubhafyʉla afume mu malabha. Nantele, ya hailongozyaga abhantu abhɨ nsi zyonti. Bhaazya izwi Kilisiti hu Ɨngalulanyo ɨzyɨ mazwi amajenu hu wandilo wɨ shitaabu ɨshi.
37 ABhayahuudi bhaala lwa bhʉmvwa amazwi ɨgo, bhahavwalala haani mu mooyo gaabho. Bhahabhabhʉzɨɨlɨzya ʉPeeteli peeka na bhasontwa abhamwabho bhahaga, “Bhaholo bheetu, ɨshi tibhombe wɨlɨ?” 38 ɄPeeteli ahabhaamula ahaga, “Laataji na zileshe ɨmbiibhi, shila muntu. Mwoziwe hwi taawa lya Yeesu Kilisiti huje, mukhobhoshelwe ɨmbiibhi zyenyu. Namwɨ mwahaiyambɨɨlɨla ɨmpeesya ɨya Mʼpepo ʉMʼfinjile. 39 Ɨmfingo ɨyo, ya hu nongwa yeenyu, na hwa bhaana bheenyu, na hwa bhonti bha bhakhala hutali, hwa huje bhaala bhonti bha bhahaikwiziwa nʉ Yehoobha ʉNgʉlʉbhɨ weetu huje, bhamwɨnzɨle.”
40 Hu mazwi aganjɨ aminji ʉPeeteli ahabhasunda na hubhalambe huje, “Nʼaabhaji ʉNgʉlʉbhɨ aje, abhafyʉle huje, musahayaje lwa haihubhayazya abhantu abhɨ mbiibhi abhɨ habhaazyo ɨha!” 41 Abhantu abhinji bhahɨɨtɨha amazwi gaakwe, bhahooziwa. Isiku liila abhooziwa bhahonjeelela na fishile ɨelufu zitaatu ɨshi.
Ʉtʉʉlano mwa bhooziwa
42 Bhonti ɨbha bhahajendelelaga amanyile afume hwa bhasontwa, bhahali nʉ mwoyo ʉgwa tʉʉlane, bhahalyanga peeka ɨShalye Sha Mwɨnɨ,§ bhahalyanga peeka ɨShalye Sha Mwɨnɨ ƗShiyunaani shiyiga, bhahamensulanaga ɨntogito. nantele bhahanʼaabhaga ʉNgʉlʉbhɨ peeka. 43 Abhasontwa bhahabhombaga amayele aminji nɨ vimanyishizyo ɨvinji. Abhantu bhonti bhahogopaga haani, na hunʼsalifye ʉNgʉlʉbhɨ. 44 Abhooziwa ɨbha bhonti bhahali nʉ tʉʉlano, ɨvintu vyabho vyope vyahali mu tʉʉlano. 45 Bhahakazyaga ɨvintu vyabho, nɨ mpɨɨya zya bhahazyagaga, bhahazigabhanyaaga hwa shila mwoziwa alɨngaane na shiila shahabhuliiye. 46 Bhahabhʉngaanaga ɨnsiku zyonti mu lubhaga lwɨ nyumba ɨmfinjile ɨya Ngʉlʉbhɨ* Bhaazya izwi Nyumba ɨmfinjile ɨya Ngʉlʉbhɨ hu Ɨngalulanyo ɨzyɨ mazwi amajenu hu wandilo wɨ shitaabu ɨshi. apuute. Nantele, bhahabhʉngaanaga mu nyumba zyabho alye ɨshalye, na lye peeka ɨShalye Sha Mwɨnɨ hu mwoyo ʉnʼzelu na hu nseho. 47 Bhahamʼmwamihaga ʉNgʉlʉbhɨ na hubhakhondeezye abhantu bhonti. Ɨnsiku zyonti ʉMwɨnɨ ʉYeesu ahonjezyaga ʉwinji wa bhantu bha bhahafyʉlwaga.

*2:1 Pentekoositi yahali chaaka ɨya Bhayahuudi ya bhahashimaga lwa bheefwa ɨviyabho mu magʉnda, ɨnsiku amashʉmi gasaanu ɨPaasaka lwa yaashɨla. Bhaazya ɨNyiizuho (Kumbukumbu la Torati) 16:9-12. Nantele bhaazya izwi Pentekoositi hu Ɨngalulanyo ɨzyɨ mazwi amajenu hu wandilo wɨ shitaabu ɨshi.

2:5 Hu habhaazyo haala aBhayahuudi abhinji bhahanyampɨɨne mu nsi ɨzyɨnjɨ. Bhahɨnzɨle pa Yelusaleemu hu nongwa yɨ chaaka yɨ Pentekoositi.

2:17 Bhaazya izwi Ndoleshelo hu Ɨngalulanyo ɨzyɨ mazwi amajenu hu wandilo wɨ shitaabu ɨshi.

§2:21 Ʉmuntu wowonti wa haihulikwizya itaawa lya Yehoobha hu mwoyo, ahaifyʉlwa hwa huje, ʉmuntu wowonti ʉyo ahaihunʼsʉʉbhɨla ʉYehoobha, ahaifyʉlwa.

2:21 Bhaazya Yooweli 2:28-32.

*2:22 Bhaazya izwi Mayele hu Ɨngalulanyo ɨzyɨ mazwi amajenu hu wandilo wɨ shitaabu ɨshi.

2:24 Bhaazya izwi Huzimu hu Ɨngalulanyo ɨzyɨ mazwi amajenu hu wandilo wɨ shitaabu ɨshi.

2:25 Bhaazya izwi Daudi hu Ɨngalulanyo ɨzyɨ mazwi amajenu hu wandilo wɨ shitaabu ɨshi.

2:28 Bhaazya ɨNsalifyo (Zaburi) 16:8-11.

§2:33 humʼɨɨshe hu nʼkhono gwakwe ʉlɨɨlo Hwa Bhayahuudi akhale hu nʼkhono ʉlɨɨlo, hwa huje ɨbhonesya ɨnshɨnshɨ ni khone lyɨ longozi.

*2:34 ʉMwɨnɨ waanɨ Ɨpa ɨbhonesya ʉKilisiti ʉYeesu.

2:34 khala peeka naanɨ ƗShiyunaani shiyiga, khala hu bhazu ʉlwɨ nyoobhe yaanɨ ɨndɨɨlo.

2:35 Bhaazya ɨNsalifyo (Zaburi) 110:1.

2:36 Kilisiti litaawa lyɨ lʉmbʉlo lwɨ goosi pa mbombo, nanshi huje, Mwɨnɨ. ABhayahuudi bhahasʉbhɨlaga huje, ʉNgʉlʉbhɨ ahaihunʼsonteelezya ʉKilisiti, ʉyo ahaihubhafyʉla afume mu malabha. Nantele, ya hailongozyaga abhantu abhɨ nsi zyonti. Bhaazya izwi Kilisiti hu Ɨngalulanyo ɨzyɨ mazwi amajenu hu wandilo wɨ shitaabu ɨshi.

§2:42 bhahalyanga peeka ɨShalye Sha Mwɨnɨ ƗShiyunaani shiyiga, bhahamensulanaga ɨntogito.

*2:46 Bhaazya izwi Nyumba ɨmfinjile ɨya Ngʉlʉbhɨ hu Ɨngalulanyo ɨzyɨ mazwi amajenu hu wandilo wɨ shitaabu ɨshi.