Luti
Ʉtagaalizyo
Ɨshitaabu ɨshi abhasimbi bhahashipiiye itaawa lya nʼshɨ ʉla wa bhahanʼkwizyaga Luti, wa hafumile hu Moabu. ABhamoabu bhahali bhapalamani bha bhaana Izilaeeli. Ɨbhoneha huje, pa habhaazyo ɨho hwahali nʉ lwʉmvwano ʉlwinza ʉlwɨ nsi zibhɨɨlɨ ɨzyo. Ɨshilaale ɨsha mu shitaabu ɨshi shili na gaala ga gahabhombɨɨshe na fumile pa habhaazyo ha bhitongwa bha bhahakhɨɨte abhaana Izilaeeli (mu maaha ɨga 1375-1050 ʉlwo ʉYeesu sha sɨɨle apaapwe). Pa habhaazyo ɨho, ɨnsi ɨya bhaana Izilaeeli yahasɨɨle hwande akhatwe na bhamwɨnɨ. Abhitongwa bhahali bhantu bha bhahakwiziiwe nʉ Ngʉlʉbhɨ alongozye abhaana Izilaeeli alwe ʉlʉgʉ. Nantele, bhahalongaga ɨnongwa ɨzyamwabho ɨnyinji hwa bhaana Izilaeeli. Bhaazya Bhitongwa (Waamuzi) 2:10-19.
Ɨmanyizyo ɨngoosi zya timanyila mu shitaabu ɨshi huje, ɨnsayo zya Ngʉlʉbhɨ zya bhantu abhɨ nsi zyonti. ɄNgʉlʉbhɨ anʼsayile ʉLuti na hubhɨɨshe vyɨye wa hwande mu shikholo sha bhamwɨnɨ. Ʉmwo mwa hafumile ʉmwɨnɨ ʉDaudi, pamandɨ, ʉYeesu Kilisiti. Mu shitaabu ɨshi ɨmpyana nɨ nshɨnshɨ ya Luti mu shikholo sha nʼume waakwe vili pa pazelu. Nantele, nʉ winza wɨ lyoli ʉwa Ngʉlʉbhɨ ʉwa hubhasʉnje abhantu bhaakwe pa habhaazyo hɨ mayɨmba na hubhapeele ikhone bha bhahalabhaga vili pa pazelu. Ʉwʉʉmi wa bhantu wuli mu makhono ga Ngʉlʉbhɨ ɨnsiku zyonti, wope ahubhabhombela ɨnyinza.
1
ɄElemeeleki asaamila hu Moabu nʉ nʼshɨ na bhaana bhaakwe
1-2 Ɨmandɨ hwahali abhantu bha bhahakhɨɨte ɨnsi ɨya hu Izilaeeli, ahalɨɨho ʉmuntu ʉmo afume hu Yuuda, hwi booma (hwi linga) hu Beseleheemu. Ʉmuntu ʉyo itaawa lyakwe ahali yʉ Elemeeleki nʉ nʼshɨ waakwe ahali yʉ Naʉmi. Abhaana bhaakwe bhabhɨɨlɨ abhasahaala, ʉmo itaawa lyakwe ahali yʉ Maaloni nʉ wamwabho ahali yʉ Kiliyooni. Ʉmuntu ʉyo nɨ khaaya yaakwe ɨshikholo shaakwe bhahali Bhaefulaati. Ʉlwo, yahagwiye ɨnzala ɨnsi yonti ɨya hu Izilaeeli. ɄElemeeleki peeka nʉ nʼshɨ waakwe na bhaana bhaakwe bhabhɨɨlɨ abhasahaala bhahasaamila hu nsi ɨya hu Moabu aje, bhakhale huula nanshi abhajenu.
ɄElemeeleki ʉnʼume wa Naʉmi ahafwa. Pa ahasagala ʉNaʉmi na bhaana bhaakwe bhabhɨɨlɨ. Abhasahaala ɨbho bhaheega abhashɨ abha hu Moabu, ʉwa hwande yʉ Luti nʉ wa bhɨɨlɨ yʉ Olipa. Lwa gahashɨla amaaha ishʉmi (ilongo) ɨshi, ʉMaaloni nʉ Kiliyooni bhope bhahafwa. Ɨpo ahasagala mwene na bhakhamwana bhaakwe!
ɄNaʉmi aweela hwi booma hu Beseleheemu peeka nʉ Luti
Pamandɨ ʉNaʉmi ahalola shinza asogole lwa wʉmvwa huje, ʉYehoobha* ɄYehoobha hwa huje ʉNgʉlʉbhɨ wa li mwene. Bhaazya Ɨnyaavwo ɨzya bhaazye ɨnsimbo. abhatʉʉlɨle abhantu bhaakwe na hubhapeele ɨshalye hu Yuuda. Ʉlwo, aheepa paala pa hali peeka na bhakhamwana bhabhɨɨlɨ. Bhahanda ajende abhale hu nsi ɨya hu Yuuda. Lwa bhali mwi dala, ʉNaʉmi ahabhabhʉʉzya abhakhamwana bhaakwe bhabhɨɨlɨ huje, “Weelaji! Bhalaji shila muntu humwabho. ɄYehoobha abhabhombele ɨnyinza, nanshi amwɨ sha mwahambombɨɨye anɨ peeka na bhalume bheenyu bha bhahafwiye. ɄYehoobha abhatʉʉle mwegwe nantele, na lole ɨnyinza hu khaaya ya bhalume bheenyu.” Ahabhalaga, ahabhayaayila. ɄOlipa nʉ Luti bhope bhahalila haani. 10 Bhahamʼʉʉzya ʉnyinavyala huje, “Ndaali! Tibhala tenti naawe hwa bhaholo bhaaho.”
11 ɄNaʉmi ahayanga huje, “Mwɨ bhaana bhaanɨ, muweele! Yeenu muhwanza humbɨnjɨɨlɨle? Manyi musɨɨbha huje, ɨngapaapa abhaana abhasahaala abhamwabho huje, bhabhe bhalume bheenyu? 12 Muweele humwenyu, bhaana bhaanɨ, ɨshi ɨngogolʉʉshe, saga ɨngeegwa nantele. Poshe ɨngajile ɨneegwe ʉsiku ʉwu na paape abhaana abhasahaala, 13 saga mwɨnzaga agʉʉle huje, bhakule na jimbe, akhale na hwegwe na bhanjɨ. Ndaali bhaana bhaanɨ! Ɨnongwa yaanɨ home alɨngaane naamwɨ. ɄYehoobha yʉʉyo ambombɨɨye ɨmbiibhi alɨngaane sha naabha.” 14 Lwa bhɨmvwa ɨsho, bhahanda alile nantele. Afume ɨpo, ʉOlipa ahanʼyaayila ʉnyinavyala waakwe, ahandaga na weele hu khaaya, ʉmwene ʉLuti ahakhaana lwonti aweele. 15 ɄNaʉmi ahamʼʉʉzya ʉLuti huje, “Enyaaga, ʉnʼshɨ wamwenyu aweelile hu khaaya hwa bhaholo bhaakwe na hwa bhangʉlʉbhɨ bhaakwe. abhangʉlʉbhɨ ABhamoabu bhahapuutaga abhangʉlʉbhɨ bhinji bha bhalɨgɨɨne mu mbombo zyabho. Nawe ʉweele nanshi ʉnʼshɨ wamwenyu.” 16 Wope ʉLuti ahayanga ahaga,
“Ʉgandi huhopeelezye huje, ɨlleshe,
ʉgandi huhopeelezye ɨmbwele huje, ɨnsahalongozanye naawe.
Poponti pʉ bhala bhale, nanɨ ɨmbala bhale.
Pʉ bhala khale, nanɨ ɨmbala khale.
Abhaholo bhaaho, nanɨ bhahaibha bhaholo bhaanɨ,
nʉ Ngʉlʉbhɨ waaho, nanɨ ahaibha Ngʉlʉbhɨ waanɨ.
17 Pa wahaifwɨla na syɨlwe, nanɨ nahaifwɨla na syɨlwe pɨnɨɨpo.
ɄYehoobha ambombele ɨmbiibhi tee, nkashele saga nahaibhomba ɨsho,
abhe isiku lya fwe shila muntu ahaifwa ʉlwakwe ni siku ɨlyakwe.”
18 ɄNaʉmi lwa waamanya huje, ʉLuti ali sha khɨɨsye abhale nawo, ahaleha ayanje, ahapʉʉma myɨ.
19 Ɨpo, bhahabhala bhonti bhabhɨɨlɨ. Lwa bhahafiha hwi booma hu Beseleheemu, abhantu bhonti bhahakhasamala haani hubhalole. Abhashɨ bhonti bhahaga, “Ʉnʉ yʉ Naʉmi!” 20 ɄNaʉmi ahabhabhʉʉzya, “Mugandi hunkwizye Naʉmi, hwa huje ya khondɨɨye, munkwizyaje Maala, hwa huje wa li nʉ bhaavi mu mwoyo, alɨngaane nʉ Ngʉlʉbhɨ Wi Khone Lyonti sha mbombɨɨye. 21 Lwa nahasogolaga pa khaaya ɨpa, anɨ nahali nʉ nʼume waanɨ na bhaana bhabhɨɨlɨ abhasahaala. Ɨleelo (ʉsanyʉʉnʉ), ʉYehoobha ambweziizye makhoono. Saga ɨhalola nahamo ɨha nkwizye ‘Naʉmi’ alɨngaane nʉ Yehoobha sha ndonjile. Nɨwɨnjɨ ɨndi mu mayɨmba gaala ʉNgʉlʉbhɨ Wi Khone Lyonti ga ntajiiye!” 22 Ɨsho, ʉNaʉmi nʉ Luti ʉwa hu Moabu, ɨnshʉʉla yaabho sha yahabhanga na tʉʉshe hwi booma hu Beseleheemu. Lwa bhahafihaga huula, shahali shisanya lwa bhahandaga avune (abhoole, agwedule) ɨngongiiwe ɨngongiiwe Ɨviyabho vya vilɨngaana nɨ ngano. zyabho zya bhahalimile.

*1:6 ɄYehoobha hwa huje ʉNgʉlʉbhɨ wa li mwene. Bhaazya Ɨnyaavwo ɨzya bhaazye ɨnsimbo.

1:15 abhangʉlʉbhɨ ABhamoabu bhahapuutaga abhangʉlʉbhɨ bhinji bha bhalɨgɨɨne mu mbombo zyabho.

1:22 ɨngongiiwe Ɨviyabho vya vilɨngaana nɨ ngano.