Vahebulaniya 11

Ilihuuvi lya vaanu ava pawukuulu

1 Kimuhuviilila uNguluvi kukwene kiiva ni shiyooli kiija, gasisenjeshe gala gina tihuviilila. Khanji kiyiitikha kiija, gala gina tisikigaaga lino, ga shiyooli. 2 Kwa kiiva ya lihuuvi lyanave, uNguluvi wávasufyaga avambuyeesu. 3 Kwa lihuuvi, timeenye kiija uNguluvi wáwumbile uwulanga ni nyi kwa nsila ya kilogola iliswi. Ishiinu shina shiwonekha, shawumbwagwa kihuma kwa shina shisiwonekha.

4 Kwa lihuuvi, uAbeli wáhumyaga wunofu isadaakha kwa Nguluvi, kishila shina wáhumyaga uKayini. Kwa kiiva ya lihuuvi lyakwe, uNguluvi wámuvasaaga uAbeli kiiva muunu mugolofu, kwa kiposheela isadaakha yaakwe. Hata nda uAbeli wáfwisaga, leelo ilihuuvi lyakwe likiyitenekha kiiva shihwano shinofu kunyeesu mbakha iminsiyaano.^a

5 Kwa lihuuvi, uHenoki wátolwagwa kiluta kushaanya bila kiifwa. Wáyajilinkhanaga, kiiva uNguluvi wámutoolaga. AMayandikhwa aManofu gibedela kiija, pina akhandi asinatoolwe, akhandi ikimushendeefya uNguluvi.^b 6 Kusiina umuunu yuna akwiliile kimushendeefya uNguluvi, nda asikimuhuviilila. Shila muunu yuna isakula kimufuunya uNguluvi, isakulwa kihuviilila kiija, uNguluvi akwali na kiija akhavapeela ulutono vala vina visakula kimumanya.

7 Kwa lihuuvi, uNuhu wámuyinatilaga uNguluvi pina wámupavilaga, kwa gina gakhandi gasinawoneshe. Baheene wáanosa ishipugo ishikhome mandu, kiija uNguluvi amukuluse umwene lumo na vaanu va mu nanda yaakwe na kivahiga avaanu va mu nyi. Kwa kiiva ya lihuuvi lyakwe, uNguluvi wámuvasisaaga uNuhu kiiva mugolofu pamwene.^c

Ilihuuvi lya Abulahamu ni shisafi shaakwe

8 Kwa lihuuvi, uAbulahamu wámuyinatilaga uNguluvi pina wámujovile kiija, awuushe mu nyi yaakwe, alute ku nyi yina uNguluvi wátahisaaga kimupeela. UAbulahamu wáhaamaga mu nyi iyo hata nda asikhandi ameenye kuna iiluta.^d 9 Kwa lihuuvi, uAbulahamu wákhalaga mu nyi yila yina wátahisiwaagwa nu Nguluvi mu liheema, ngaja muhensa. Woope uIsaaka nu Yaakobo vina vaposheelaga ulutaahiso lulula ulwa nyi luna wátahisiwaagwa uAbulahamu, vakhalaga mu maheema. 10 UAbulahamu wágahaga ndeeno, kwa kiiva akhandi iheepa kikhala mu lijumbi ilinofu kwa luhaavi loona. Ilijumbi ilyo, lilyene lina uNguluvi wáligulumilaga na kilisenga.

11 Kwa lihuuvi, uSaala^e umudala wa Abulahamu wápelwagwa nu Nguluvi ingufu isa kiiva nu lwanda na kisava umwana, hata nda akhandi asipaapukha, khanji mugogolo. USaala akhandi ihuviilila kiija, uNguluvi muyinatifu kwa gina wátahisaaga. 12 Ndeeno kwa nsila ya muunu yumo, uAbulahamu yuna akhandi mugogolo mandu,^f vasawaagwa avaanu vinshi vina usikwiliile kivavasa, ngaja nondwe isa ku wulanga awu luhankha lwa mu bahali.

13 Avaanu woona awo vafwisaga pina vashaanali vihuviilila kiija, uNguluvi akhavapeela goona gina wátahisaaga. Leelo vasikhayanushiile gina uNguluvi wátahisaaga kivapeela, leelo kwa lihuuvi valwagaga ulutaahiso lwa Nguluvi lukwisiwa kumwandi na vagashendeevela. Aveene vakhandi vihuviilila kiija, vakhandi vahensa khanji vashila nsila mu nyi iyi. 14 Avaanu vina vihuviilila ago, viwonensa bahawuvalafu kiija, visakula kiiva ni nyi iyinji, yina vakhava vakhaaya. 15 Nda vave vihiiva ulwa nyi yaanave kuna vahumaga, ino ndi vaava vawuyile na kiluta kunyaanave. 16 Leelo avaanu awo vakhandi vana lihaahi lya nyi inofu mandu iya kushaanya. Lulwene uNguluvi asiiwona nsoni, nda vikimutambula Nguluvi waanave, kwa kiiva avayandaliile ilijumbi kushaanya, avaanu awo.

17 Kwa lihuuvi, uAbulahamu wáyitikhaga kimuhumya umwanaakwe uIsaaka, kiiva shadanda pina uNguluvi wámujelaga. UAbulahamu yumwene yuna wáposheelaga ulutaahiso kihuma kwa Nguluvi, hata ndeeno wáyitiishe kimuhumya umwanaakwe yuna ali mwene duguli.^g 18 UAbulahamu wágahile ndeeno hata yive uNguluvi akhandi amujoveele kiija, “Ishikholo shaakho shikhahuma kwa Isaaka.”^h 19 UAbulahamu akhandi ihuviilila kiija, uNguluvi ana ngufu hata isa kimufyusa uIsaaka. Kwa nsila iyo, uAbulahamu wámuyanushilaga khanji uIsaaka, yuna mu mahiiva gaakwe akhandi afwile, leelo wáfyusiwaagwa.

20 Kwa lihuuvi, uIsaaka wávayimiliile avanaakwe uYaakobo nu Esawu kwa gina gakhawonekha kumwandi.ⁱ

21 Kwa lihuuvi, uYaakobo pina akhandi nkholeela kiifwa, wávayimililaga avaana vavili va Yusufu na kimufuunya uNguluvi, pina ayegamiile ulukwegu lwakwe ulwa kijendela.^j

22 Kwa lihuuvi, uYusufu pina akhandi nkholeela kiifwa, wálogola kiija aVaisilaheli vakhahuma mu nyi ya Misili. Khanji wávalajisa kiija, vatoolaje amafupa gaakwe na kiluta nago kigasiila mu nyi ya Kanaani.^k

Ilihuuvi lya Musa

23 Kwa lihuuvi, avasafi va Musa vamufihaga uMusa meesi gatatu pina wásawaagwa. Vagahaga ndeeno kwa kiiva uMusa wásawaagwa munofu, vasikhatiilile kiyikhaana indaji ya mutwa uwa ku Misili, iya kivabuda avaana woona avagoosi aVaisilaheli.^l 24 Kwa lihuuvi, uMusa pina akhandi mukhome, wákhaanaga kiija umwene asili mwana wa mwali wa Falawo, umutwa wa nyi ya Misili. 25 Umwene wáhagulaga kilava lumo na vaanu va Nguluvi, kulikho kiyishendeefya mu wunansi kwa luhaavi lufupi. 26 UMusa wáwonaga kilava kwa kiiva ya Mukulusaaji,^m kuna wusi mandu kulikho kipata uwusi woona uwa mu nyi ya Misili. Wáwonaga ndeeno, kwa kiiva akhandi ihuviilila ulutono luna uNguluvi akhamupeela insiku isa kumwandi.

27 Kwa lihuuvi, uMusa wáwuukhaga mu nyi ya Misili bila kitiila inkhalasi ya mutwa uwa ku Misili. Umwene wágugumilaga kwa kiiva akhandi ngaja ikimwaga uNguluvi yuna asiwonekha kwa meeho. 28 Kwa lihuuvi, uMusa wálajisa aVaisilaheli vagahe ishiwungo sha Pasaakha.ⁿ Wávalajisa aVaisilaheli vashinje inyana nkholo, idanda yaakwe vapashe mu mabaani ga malyango ga nanda saanave, pina iishila umalayikha wa mfwa, asikhavabudaga avanaakwe ava wutasi kisawa.^o 29 Kwa lihuuvi, aVaisilaheli valowokha ibahali ya Shamu kwa magulu, ngaja avaanu shina vijenda mu nyi inyuumu. Leelo aVamisili woope pina vilowokha, amalenga gavagubikha, vaafwa woona.^p

Ilihuuvi lya vaanu avanji

30 Kwa lihuuvi, aVaisilaheli valupilimaga ulukeeke ulukhome ulwa mangʼanga ulwa lijumbi lya Yeliko kwa nsiku fungati, loope lwagwisaga.^q

31 Kwa lihuuvi, uLahabu yuna akhandi washimaayi mushemi, yumwene yuna asikhafwile mu vaanu vala vina vakhandi vasikimuhuviilila uNguluvi. Asikhabudiilwe, kwa kiiva wávasajisaaga wunofu avatandilaaji aVaisilaheli.^r

32 Omwe vahuvililaaji vayangu, wuli, nijove shihwana wuli? Loleela, nisiina uluhaavi ulwa kivataviilila ulwa lihuuvi lya Gidiyoni, Balaki, Samusoni, Yefuta, Dawudi nu Samweli na vakuwamalago avayine woona. 33 Kwa lihuuvi, avaanu awo vavamenaga kwa wulugu, avatwa va nyi isinji. Vakhandi vilongosa kwa shiyooli na kiposheela gala gina uNguluvi wátahisaaga kivapeela. Khanji, avanji vakhandi ni ngufu isa kidinda amalomo ga nyalupala, sisikhavalemasaaga. 34 Kwa lihuuvi, vakhandi viisimya umooto mukhali, vakhandi vikulukha kibudwa na valugu vaanave. Vasikhandi ni ngufu, leelo uNguluvi wávapeelaga ingufu isa kimena uwulugu na kivadaga avasulukhali, vina vakhandi viihuma mu nyi isinji.

35 Kwa lihuuvi, avashimaayi vamonga vavaposheelaga avaanu vaanave vina vafyukhaga kihuma kwa vina vafwile. Avanji vakhaanaga kidindulilwa kwa kiiva vawonaga lunofu kilava na kibudwa kulikho kimulekha uNguluvi. Vahuvililaga kiija uNguluvi akhavafyusa na kivapeela uwiikhasi uwunofu mandu. 36 Avamonga vakhandi viyovelesewa na kitowa na majalidi. Avanji vakhandi viipinywa na manyololo na kidindilwa mu shifungo. 37 Khanji avanji vakhandi viihudwa na mangʼanga, avanji vakhandi vidumulwa dumulwa na avanji vakhandi viibudwa kwa fimaaji fya wulugu. Avanji vakhandi vapiina na vifwala inkwembe isa nkholo ni sa mene, vakhandi vilafisiwa na kigahilwa amavi minshi. 38 Avaanu awo vayulutikhaga ku mbanda na ku fidunda, vakhandi viikhala mu mongolo na mu malindi. Inyi yikhandi yisifwaya kiiva na vaanu ngaja awo.

39 Avaanu awo woona vakhandi vasufisiiwe kwa kiiva ya lihuuvi lyanave, leelo vasikhaposheelile gina uNguluvi wátahisaaga. 40 UNguluvi wágahaga ndeeno, kwa kiiva akhandi atuyandaliile injowo inofu mandu, baheene awo lumo noose, tikwisiwe nu Nguluvi kwa gala gina wátahisaaga kitupeela.