Cetáma 10

24 Avril. KOUDI Pascal et BONDE Martin. Faire une note explicative pour le nom Hèbɛ́ɛ̀ (v 21)

Nɔ̀wéè bííhí boocí

¹ Nɛ́ɛsṵ́náku pa̰nà-ma é yɔ̀ɔ, kà Nɔ̀wéè bííhí hi ta̰à̰ka, Sɛ́mù, nà Kámù nà Sàfɛ́tì é pɛdá-ma pa kú bííhí. Ǹtɛ hi yèèka:

² Sàfɛ́tì kú bííhí yèèka-dà de dɛɛ̀: Kòmɛ́ɛ̀, Màkɔ́kì, Màdáì, Yàfánì, Tùbádì, Mɛ̀sɛ́kì nà Tìdásì. ³ Kà Kòmɛ́ɛ̀ é yídá é pɛdá: Àsèkènásì, Hìdìfátì nà Tòkààmáà. ⁴ Kà Yàfánì mɛnn é pɛdá: Èdìsáà, Tààsísì, Kìtímù nà Hòdòdàním̀. ⁵ Mɛmpá kú bííhí-dà wɛ́dà nììpà mɛ̀m̀pà kú wɛnnì pità-pà è kpɛ̰́dí dàmɛ́dì nùma. P'èè kaàdi, è totà totà heèka heèka-dà, heedí bá mɛ̀nì dɛ̀ɛ̀-di mɛhɛká, nà ni wɛmá, nà ni nahà̰ti.

⁶ Kámù kú bííhí yèèka-dà de dɛɛ̀: Kúsì, Mìsìdàyímù, Pútì nà Kànàáà. ⁷ Kà Kúsì é yídá é pɛdá Sèbáà, nà Hàfìdáà, nà Sàbùtáà, nà Hàdàmáà nà Sàbùtèkáà. É yídá kà Hàdàmáà é pɛdá Sàbáà nà Dèdánì. ⁸ Kúsì de tṵ́mà káá-ma bíitá tɔɔ̀ta kà ta yèdi tonà Nìmùdótì. Mɛnń-dà yòǹ wódo cecedó mɛ̀ǹǹ de káá-ko nɔɔ̀ti teǹka hḭ́ǹka. ⁹ Ò de yòǹ waǹn mɔ́nń-dà Kɔ́yɔ̀ɔ yìhìka. Mɛmá-dà tee kà pà de wɛdá dapàǹwɛmá è yɔ̀: Waǹn mɔ́nń Kɔ́yɔ̀ɔ yìhìka è yònà Nìmùdótì. ¹⁰ Yɔtí ò de dɛnà é wódí-ti kú hḭ́ǹka-dà de héé: Bàbɛ́dì, Èdɛ́kì, Àkádì nà Kàdìnɛ́ɛ̀. Ye yɔɔtì de péé Sìnɛ̀áà teǹka mɛhɛká-dà. ¹¹ K'yé m'péé, K'ó yídá ye pesá é taá kaàdi Àsìdíì teǹka mɛhɛká. K'ó tɛ̀i ye pesá, é maá yɔtí kà ti yèèka tonà: Nìnífù, Hèdèhòbɔ́tì-íì nà Kàdákì. ¹² K'ó yídá é maá Hèdèsɛ́nì yɔtí kà tì péé Nìnífù nà yɔɔsàti pà toò-ti Kàdákì ye cɔhɔ̀ka.

¹³ Mìsìdàyímù yaàbíiká boocí-dà mɛ̀ɛ té de dɛɛ̀: Dùdím̀pa, Ànàmím̀pa, Dèhàbím̀pa, Nàfùtùyím̀pa, ¹⁴ Pàtùdùsím̀pa, Kàfùtòdím̀pa, nà Kàsìdùhím̀pa. Ye Kàsìdùhím̀pa mɛhɛká-dà Fìdìsìtíìpa bookú de yɛɛ̀ni-má-ní.

¹⁵ Kà Kànàáà é pɛdá o pɔ̀ɔ k'òo yèdi tonà Sìdónì, k'òo ya̰ǹn kpɛ́ɛdí tonà Hɛ́tì. ¹⁶ Ye Kànàáà yaàbíiká boocí-dà: Sèbúsìpa, Àmɔ́dìpa, Kìdìkásìpa, ¹⁷ Hìfíìpa, Ààkíìpa, Sìníìpa, ¹⁸ Ààfàdíìpa, Sèmádìpa nà Hàmátìpa. K'yé m'péé, k'òo bííhí nahàku é totá totá é hḭn pa bɛ́kà bɛ́kà. ¹⁹ Kà pa teǹka é pitá, é tódá Sìdónì yɔtí, k'à yòǹ Kèdáà bɛ́kàma, háá é taá é sá̰á̰ Kàsáà yɔtí. É yídá é fudí Sòdómù yɔtí bɛ́kàma, nà Kòmɔ́ɔ̀ kpɛ́ɛtí bɛ́ka, nà Àdìmáà yɔtí bɛ́ka, nà Sèbòyím̀ kpɛ́ɛtí bɛ́ka, háá é taá sá̰á̰ Dèsáà yɔtí. ²⁰ Mɛmpá kú wɛǹni-dà de yòǹ Kámù fɔ̰̀di bííhí. Kà pá totá totá, é taá kaàdi bá mɛ̀m̀pà dɛ̀ɛ̀ nà pa teǹka, nà pa heedí, é yídá nà pa bookú, nà pa nahà̰ti.

²¹ Sɛ́mù, Sàfɛ́tì kúpùèyo mɛ̀ɛ té de káá-ma bííhí. Mɛnń-dà yòǹ Hèbɛ́ɛ̀ n'ɔ̀ɔ yaàbíiká yàdo ²² O bííhí yèèka-dà de dɛɛ̀: Èdámù, Àsúù, Ààpàkìsádì, Dùútì nà Hàdámù. ²³ Hàdámù kpɛ́ɛhí yèèka-dà: Úsì, Húdì, Kètɛ́ɛ̀ nà Màásì. ²⁴ Kà Ààpàkìsádì é pɛdá Sèdáà, kà Sèdáà mɛ̀ɛ té pɛdá Hèbɛ́ɛ̀. ²⁵ Kà Hèbɛ́ɛ̀ mɛnn é pɛdá bííhí hìdɛ́ɛ́: O cecetá yèdi-dà de dɛɛ̀ Pèdɛ́kì, mìì kpɛ̀i é n'yɔ̀-sa totáma, mìì tee-sá mɛnń kú wɔ̀ni-dà teǹka nììpa totà totà-ma é hḭn pa bɛ́kà bɛ́kà. O ya̰ǹn yèdi-dà de dɛɛ̀ Yòkùtánì. ²⁶ Kà Yòkùtánì é pɛdá Àdìmɔ̀dádì, nà Sèdɛ́fù, nà Hàsààmàfɛ́tì, nà Yèdáà, ²⁷ nà Hàdòdámù, nà Ùsádì, nà Dìkìdáà, ²⁸ nà Òbádì, nà Àbìmàɛ́dì, nà Sàbá, ²⁹ nà Òfíì, nà Hàfìdáà nà Yòbábù. Mɛmpá kú wɛǹni-dà de yòǹ Yòkùtánì bííhí. ³⁰ Pà de kaàdi bɛ̀m̀bɛ̀ni pà toò-di Mɛ̀sáà nà Sèfáà ta̰à̰ka cɔhɔ̀ka-dà, ye ta̰à̰ka hḭ́ńkà bɛ́kàma. ³¹ Mɛmpá kú wɛǹni-dà de yòǹ Sɛ́mù yaàbíiká. Pà de kaàdi è yòǹ nahà̰ti cɛ̰má cɛ̰má-dà, bá mɛ̀m̀pà dɛ̀ɛ̀ nà pa bookú, nà pa teǹka, nà pa heedí.

³² Nɔ̀wéè bííhí yaàbíiká nahàti wɛǹni-dà de dɛɛ̀ ye pesà-ní, nà pà kà-kàkaàma bá mɛ̀m̀pà dɛ̀ɛ̀ nà pa fùdi, nà pa heedí. Nà mɛmpá kú fɔ̰̀di-dà, nììpà mɛ̀m̀pà pità-pà tenkà wɛnnì yɛ̀ni-má-ní nɛ́ɛsṵ́náku kú dàhàka.