Paulus ni surat verin tamata ovi rorang Yesus rira sidovung na'a kota Roma
Tbas afa ovi veki
Lalan ana, kota Roma naran a nbana dawan, tevek kerajaan Roma ni fareta nleal kota yai, ovu nfareta negara liak rivun. Paulus ntulis surat ini, boma nair tamata ovi rorang Yesus na'a Roma. Paulus nsurak ira na'a afa mnga'un ovi musti rair a, tevek wol ni amar obin ma nti Roma ma nair ira. Afa mnga'un ovi Paulus ntulis na'a surat ini, ita bisma tsi'ik na'a Roma 1:17 nfalak ne, “Tevek na'a Ubu Ni Ivar Lolin yai, na Ia nfaturu ne, wean inba ma notu ma tamata rira vava'at ra rmalola na'a wahan ralan a. Ia nfakena afa yai nahu linga'an isa watan: torang a'uk Ia. Inyai wean lahir i rtulis roak na'a Surat Ralan ne, ‘Tamata ovi rira vava'at ra rmalola, tevek rorang Ubu, na ira veka rira vava'at kakiwal ovu Ia.’ ” Na'a surat ini, na Paulus nfalak vali ne, ita dida vava'at a wol bisma nmalola na'a Ubu wahan ralan a, wean i tot-orang inukun ovi Musa nfalak ra, tevek ita wol tot-orang nala inukun avyai (3:27-28; 4:15). Ubu ntevut tamata ra tali rira salasilan ra ovu Yesus Ni matmatan a (3:24-25; 5:8). Ba wean i torang Yesus, na Ubu veka nsikat ita tali dida salasilan ra, ma dida vava'at kakiwal. Ia nfalak vali ne, dida vava'at ra rmalola na'a wahan ralan a (3:22, 25-26; 4:24-25; 5:1).
Paulus ntulis vali na'a surat ini ne, Ubu ralan nfalak afaka verin tamata Yahudi ovu uburir-nusirira ra. Ubu nfanara vali tamata Yahudi ra ne, tamata Israel (pasal 9--11). Tali lalan a, na Ubu nfili roak tamata Yahudi ovi uburir-nusirira Abraham ma reluk Ni tamata ra. Na'ut i Yesus nma lanit ivavan a, na tamata Yahudi ra rivun ira rafena ma rorang Ia. Wean inyai bi, Ubu wol ntorung ma tamata Yahudi ra reluk Ni tamata ra. Paulus nfalak ne, kena urun, na'ut inyai, na tamata Yahudi ra rivun ira wol reluk Ubu Ni tamata ra, tevek rafena ma rorang Yesus (Roma 10:1-4). Rafena ma rorang Yesus, bi linga'an natvelar verin tamata ovi wol Yahudi ra ma reluk Ubu Ni tamata ra (11:11-15, 30-31). Tali lalan a, na rtulis roak afa yai na'a Surat Ralan (9:25-29; 10:19-21). Ubu ralan nfalak ma “Veka nsikat tamata Israel ra munuk tali rira salasilan ra, ma rira vava'at kakiwal” (11:26).
Paulus nvolan ma nti nalola tamata ovi rorang Yesus na'a kota Roma. Wean inyai bi, na'a ni surat ini, na ia nfalak lan roak afa ovi nvolan yai (1:10-13; 15:22-29).
Surat ini ihin a
1. Paulus ni vaivatul ovi rban-ulu a. (1:1-15)
2. Afa penting ovi Paulus nair ra. (1:16-17)
3. Tamata ra munuk rira salasilan na'a Ubu wahan ralan a. (pasal 1:18--3:20)
4. Linga'an ma tamata ra munuk rira vava'at ra rmalola na'a Ubu wahan ralan a. (pasal 3:21--5:21)
5. Tali dida vava'at isa ovu Yesus, na Ia notu ma salasilan wol nfaret-nala roak ita (pasal 6). Agama ni inukun ra wol rkeak roak ita (pasal 7). Ubu Ni Roh nala vava'at ngorva'an verin ita. (pasal 8)
6. Afakinimi na'ut inyai, na tamata Yahudi rivun ira wol reluk Ubu Ni tamata ra. (pasal 9--11)
7. Dida afa ovi totu ra musti inovan ovu tamata ovi rorang Yesus rira vava'at a. (pasal 12:1--15:13)
8. Paulus ni karya ma nfamalik Ubu Ni Ivar Lolin verin tamata ovi wol Yahudi ra, ovu nvolan ma nti nalola tamata ovi rna'a Roma. (15:14-33)
9. Paulus ni salam a, ovu ni snurak ovi rban-muri a. (pasal 16)