Malimo ga Vatume
Uwulongodzi
Umusimbi va kitabu iki ye Luka, ye asaali Muyahudi. Umutume Pawulo iilonga ukutigila, uLuka aali muyavi-migoda (Vakolosayi 4:14). Wiisunga udzeele ndakyene ukutigila, uLuka amusindikiidze uPawulo mu ngendo dzaakwe pe iitigila “uneefwe” (ngita 16:10; 20:5-6). ULuka aasimbile ikitabu iki ikya Malimo ga Vatume ngita umwaka gwa makyumi mufungʼati (70), ukuhuma pe iiholwa uYesu Kilisiti, umusika gwe aali pamwinga nu Pawulo ku wudzenge wa Loma. Uyo ye musimbi va Mola iNofu ya Yesu Kilisiti mu litaawa lyakwe. Amusimbiye ifitabu fivili ifi umuunu ye aatambulwaga Tyofilo.
Ikitabu kya Malimo ga Vatume gye myendeledze gya Mola iNofu ya Yesu Kilisiti. Imola dza kitabu iki dziihuma mu ndagiilidzo dza Yesu mu Malimo ga Vatume 1:8, ndawuli kye dzaakwiliidzwe. ULuka iilonga ndawuli avanyigendwa vonda pa wutalilo kye vamwanukiye uMubepo uMwimike, kangi ndawuli uMubepo uMwimike uyo, kye aaginaga ukuvalongodza nu kuvakangadza avanyigendwa, pamwinga na vatume mu malimo ga kudalika iMola iNofu. Imola idza wulongodzi wa mutume uPetulo ukuvangidza ulukombeso ku Yelusalemu dzili mu Malimo ga Vatume 1–12. Pe peene imola idza wulongodzi wa mutume uPawulo, idza kutagalidza ulukombeso ukuhuma ku Andyokya dzili mu Malimo ga Vatume 13–28.
Ikitabu kiikoolela uNguluvi kye aatagaliidze iMola iNofu ya Yesu kuvangila ku Yelusalemu kufikila ku Loma, ukoongelela nu kwimika ulukombeso (6:7; 9:31; 12:24; 16:5; 19:20; 28:30-31). Kangi kiikoolela uMubepo uMwimike, kye aasindikaga kuwutalo amalimo ga kutagalidza iMola iNofu, wugendela wa kumemya avaanu wuli (4:8; 6:5; 9:17; 11:24), kuvapeela wukangafu mu malimo ago (4:13, 31; 9:28; 13:46; 18:26; 19:8; 28:31), kuvalongodza ukuhaagula avalongodzi (6:3, 5; 13:2) nu kuvalongodza kudzeela ukutigila, vasindike kwiya iMola iNofu (8:29; 16:6; 20:22-23).